Ouderen die een nieuwe nier krijgen hebben veel minder vaak een afstoting dan jonge mensen. Als ze de eerste drie maanden na de transplantatie geen afstoting hebben gehad, dan is de kans ook klein dat dat nog gaat gebeuren. Dat ouderen minder vaak een afstoting hebben komt waarschijnlijk vooral doordat hun immuunsysteem minder goed werkt. Ouderen krijgen echter doorgaans wel dezelfde hoeveelheid medicatie als jongere mensen. Terwijl dat misschien helemaal niet nodig is, want tegelijkertijd hebben ze meer last van de bijwerkingen van de medicijnen. Het lijkt er op dat bij ouderen als gevolg van de medicijnen de nierfunctie verslechtert en dat ze meer last hebben van infecties en tumoren.
Silke de Boer is bijna klaar met haar opleiding tot internist-nefroloog in het UMC Groningen. Op 1 oktober vorig jaar is ze begonnen met een promotietraject naar niertransplantaties bij ouderen. In haar onderzoek kijkt ze onder andere naar wat de beste combinatie en dosering afweeronderdrukkende medicijnen is voor 65-plussers na een niertransplantatie.
‘We vragen in principe alle mensen die 65 jaar of ouder zijn ten tijde van transplantatie of ze mee willen doen met de studie. Als ze dat willen, dan krijgen ze of de standaard behandeling of ze krijgen een aangepast behandelschema’, legt De Boer uit. Dat bestaat uit een lagere dosering tacrolimus dan normaal in combinatie met een andere afweeronderdrukker, everolimus. Tijdens elk polibezoek wordt bloed geprikt en nauwkeurig onderzocht of de dosering van de medicijnen nog goed is. ‘Zo nodig passen we de dosering aan’.
De Boer verwacht dat de nier beter zal functioneren met de aangepaste dosering, dat er minder complicaties zijn en dat kwaliteit van leven beter wordt. Maar waar baseert ze dat op? Een aantal jaar geleden deden aan een vergelijkbaar onderzoek patiënten van alle leeftijden mee. Niet alleen ouderen. Ook daar kreeg de ene helft van de patiënten de standaard behandeling en de andere helft een aangepaste behandeling. Beide groepen hadden aan het eind van de studie een ongeveer gelijke nierfunctie, aldus De Boer. ‘Maar zag je wel dat in de groep met de aangepaste behandeling minder infecties waren en we denken dat wat geldt voor de algemene populatie, wat sterker geldt voor oudere mensen’.
Patiënten die meedoen aan dit onderzoek, worden twee jaar lang gevolgd. Het is de bedoeling dat er totaal 374 patiënten meedoen. ‘We verwachten dat we ongeveer vier jaar nodig hebben voor we dit aantal patiënten behaald hebben.’ In het UMCG doen er nu twintig patiënten mee. Het UMC Utrecht heeft ook de eerste patiënt geïncludeerd. Uiteindelijk gaan alle Nederlandse transplantatiecentra meedoen met uitzondering van Maastricht. Ook het transplantatiecentrum in het Universitair Ziekenhuis in Leuven doet aan de studie mee. De andere centra waren zover dat ze met de studie konden gaan starten. Door het coronavirus hebben de transplantaties bij patiënten die ouder zijn dan 65 een tijd stil gelegen. ‘We zijn afgelopen vrijdag 15 mei weer begonnen met transplantaties bij 65-plussers en we hebben ook meteen weer een patiënt in de studie kunnen includeren’. De Boer verwacht dat de andere centra op korte termijn ook kunnen gaan includeren.
‘Als er mensen zijn die vragen hebben of die iets meer over willen weten over deze studie dan mogen ze altijd contact met ons opnemen of het met hun eigen nefroloog bespreken’.